Ο «έξυπνος» καπιταλισμός

Πριν από κάθε άλλο ας ορίσουμε τι είναι το κέρδος καθεαυτό. Κέρδος είναι απλά η διαφορά των εσόδων από τα έξοδα μιας επιχείρησης. Επίσης, σύμφωνα με τα ορθόδοξα (καπιταλιστικά) οικονομικά, όταν ένας κλάδος παραγωγής λειτουργεί τέλεια (είναι το σημείο που λειτουργεί ο μηχανισμός των τιμών), τα κέρδη των επιχειρήσεων είναι μηδενικά. Κάποιος θα έλεγε ότι αυτό μοιάζει παράξενο, δηλαδή ο ίδιος ο καπιταλισμός να προβλέπει ότι το σημείο που προτείνει ως τέλειο να μην εξασφαλίζει την ύπαρξη κερδών. Κάθε άλλο από παράξενο είναι όμως, διότι δεν υπάρχει κανένας περιορισμός στο τι θεωρεί κάποιος έξοδα, για παράδειγμα ως έξοδο της επιχείρησης είναι μισθός του ιδιοκτήτη 1.000.000 ευρώ όπως επίσης έξοδο για την επιχείρηση είναι η αμοιβή του κεφαλαίου. Τόσο απλά. Κατά συνέπεια ακόμη και αν κάτι πωλείται στο «κόστος» μπορεί να εμπεριέχει κέρδος γιατί δεν μπορεί κανείς να ξέρει τι έχει θεωρήσει ο παραγωγός ως κόστος.

Κολεκτίβες

Αστικοί συνεταιρισμοί ή κοινωνική συνεταιριστική επιχείρηση

Ας ασχοληθούμε λίγο με τα καταστατικά 2 κολεκτίβων, όπως αυτά είναι αναρτημένα στο διαδίκτυο. Στην κατηγορία του αστικού συνεταιρισμού βρίσκεται η κολεκτίβα «το παγκάκι» κατά νόμο «Ο δρόμος ΣΥΝ.ΠΕ.».

Διαβάζω στο άρθρο 3

«Ο Συνεταιρισμός δεν έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Έχει οικονομικούς σκοπούς που εξυπηρετούν απλώς την πραγμάτωση των μη κερδοσκοπικών επιδιώξεών του και αποβλέπει, κυρίως μέσω της συνεργασίας και της συλλογικής προσπάθειας των μελών του, στην διάδοση και ανάπτυξη της ιδέας της αλληλέγγυας οικονομίας»

Η οικονομική επιστήμη σηκώνει τα χέρια ψηλά.

Λίγο πιο κάτω στο ίδιο άρθρο

«…ώστε τα προϊόντα και οι υπηρεσίες να φτάνουν στους χρήστες-καταναλωτές μαζί και με τα πρόσωπα και τον αγώνα των ανθρώπων που τα παράγουν και τα προσφέρουν και μάλιστα σε τιμές αξιοπρεπείς για τους παραγωγούς και τους εργαζόμενους και συγχρόνως συμφέρουσες για τους χρήστες-καταναλωτές»

Μάλιστα, η τιμή αποκτά αξιοπρέπεια.

Στη συνέχεια λέει

«Σε καμία όμως περίπτωση δεν επιδιώκει την επίτευξη εμπορικού κέρδους για τα μέλη του.»

Όπως αναφέρει και η πρώτη παράγραφος ο καπιταλισμός τους πρόλαβε.

Στο άρθρο 18, προβλέπεται η πρόσληψη υπαλλήλων

Στο άρθρο 24 αναφέρεται ρητά η ύπαρξη καθαρών κερδών η διανομή των οποίων μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους.

Για όλα τα παραπάνω και πολλά περισσότερα, τα οποία για λόγους οικονομίας του κειμένου δεν αναλύω, δε νομίζω ότι μπορεί να έχει τον οποιοδήποτε πολιτικό χαρακτήρα ενός τέτοιου είδους επιχειρηματικό σχέδιο.

Ας περάσουμε στο καταστατικό της κολεκτίβας «Στην Πρίζα» κατά νόμο «ΑΣΤΙΚΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ Η/Υ Στην Πρίζα»

Πολλά από τα άρθρα του καταστατικού είναι απλή αντιγραφή του παραπάνω με τις κατάλληλες αλλαγές – προσθήκες , έτσι στο άρθρο 3 , συναντάμε το ίδιο ακατάληπτο περί οικονομικών σκοπών με μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα.

Στο συγκεκριμένο καταστατικό όπως και να έχει τα πράγματα είναι λίγο πιο ξεκάθαρα. Στη συνέχεια του άρθρου 3 (Σκοπός) διαβάζουμε:

«Την χρησιμοποίηση των κερδών για την ανάπτυξη της απασχόλησης και την διεύρυνση των εργασιών του Συνεταιρισμού.»

Επίσης λίγο πιο κάτω:

«Να συνάπτει προγραμματικές συμβάσεις με αντισυμβαλλόμενους το Δημόσιο ή τον ευρύτερο δημόσιο τομέα και τους ΟΤΑ α ́ και β’ βαθμού, για την υλοποίηση δράσεων που αναφέρονται στους καταστατικούς σκοπούς των αντισυμβαλλομένων .»

«Να εντάσσεται σε προγράμματα στήριξης της επιχειρηματικότητας, σε προγράμματα του Ο.Α.Ε.Δ. για τη στήριξη της εργασίας και στις κάθε είδους ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης»

Ευτυχώς που υπάρχει και το κράτος

Στο άρθρο 10 (Δικαιώματα συνεταίρων)

«Τα μέλη του Συνεταιρισμού που είναι και εργαζόμενοι σε αυτόν έχουν δικαίωμα σε ποσοστό μέχρι 35% συνολικά επί των καθαρών κερδών κάθε οικονομικής χρήσης, μετά την αφαίρεση ποσοστού 5% για τον σχηματισμό αποθεματικού κατά τα οριζόμενα στην παρ.2 του άρθρου 7 του Ν.4019/2011. Το ποσοστό του κάθε εργαζομένου-μέλους επί του άνω συνολικού ποσοστού 35% καθορίζεται με την απόφαση της τακτικής Γ.Σ. που εγκρίνει τις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις (ισολογισμός και λογαριασμός αποτελεσμάτων χρήσης)»

Και τελειώνοντας πάλι για λόγους οικονομίας κειμένου, στο άρθρο 12 (αρμοδιότητα Γ.Σ)

«Ο καθορισμός του ποσοστού επί των κερδών (μέχρι 35%) που μπορεί να διανέμεται κάθε χρόνο στους εργαζομένους-μέλη του Συνεταιρισμού ως κίνητρο παραγωγικότητας σύμφωνα με την παρ.2 του άρθρου 7 του Ν.4019/2011 καθώς και το ποσοστό του κάθε εργαζομένου-μέλους επί του καθορισθέντος συνολικού ποσοστού»